Тарыхтан алынган жашылчалар: Байыркы жашылчалар кандай болгон

2024 Автор: Chloe Blomfield | [email protected]. Акыркы өзгөртүү: 2023-12-15 23:57

Кандай бала бакчанын тарбиялануучусунан сураңыз. Сабиз кызгылт сары, туурабы? Кантсе да, мурун үчүн кызгылт көк сабиз менен Аяз кандай көрүнөт? Бирок, биз байыркы жашылча сортторун карап жатканда, илимпоздор бизге сабиз кызгылт көк болгон деп айтышат. Демек, мурда жашылчалар кандайча айырмаланган? карап көрөлү. Жооп сизди таң калтырышы мүмкүн!

Байыркы жашылчалар кандай болгон

Адамдар бул жерди биринчи жолу басып жүргөндө, биздин ата-бабаларыбыз жолуккан өсүмдүктөрдүн көптөгөн түрлөрү уулуу болгон. Албетте, аман калуу бул алгачкы адамдардын байыркы жашылча менен мөмө-жемиштердин кайсынысы жесе болот, кайсынысы жегенге жарабайт деп ажырата билүүсүнөн көз каранды.

Мунун баары мергенчилер менен жыйноочулар үчүн жакшы болду. Бирок адамдар топуракты иштетип, өзүбүздүн үрөнүбүздү себе баштаганда, жашоо кескин өзгөрдү. Байыркы жашылча-жемиштердин көлөмү, даамы, текстурасы жана ал тургай түсү да ушундай болгон. Тарыхта бул мөмө-жемиштер жана жашылчалар селекциялык өстүрүү аркылуу укмуштуудай өзгөрүүлөргө дуушар болгон.

Мурда жашылчалар кандай болгон

Жүгөрү – Бул жайкы пикниктин сүйүктүүсү тыгындардагы даамдуу өзөктөрдөн башталган эмес. Заманбап жүгөрүнүн түпкү теги Борбордук Америкадагы чөп сымал теозинте өсүмдүгүнө 8700 жылдай болуп барат. Теосинте урук кабыгынын ичинде табылган 5-12 кургак, катуу уруктар азыркы кездеги 500дөн 1200гө чейин ширелүү дандардан бир топ алыс.жүгөрү сорттору.

Помидор – Бүгүнкү бакчалардагы эң популярдуу үйдө өстүрүлгөн жашылчалардын бири катары, помидор дайыма чоң, кызыл жана ширелүү болгон эмес. Биздин заманга чейинки 500-жылдары ацтектер тарабынан багылган бул байыркы жашылча сорттору сары же жашыл түстөгү кичинекей жемиштерди берген. Жапайы помидорлорду Түштүк Американын кээ бир аймактарында дагы деле өстүрүүгө болот. Бул өсүмдүктөрдүн мөмөлөрү буурчактай чоңоёт.

Горчица – Жапайы горчица өсүмдүгүнүн зыянсыз жалбырактары, албетте, болжол менен 5000 жыл мурун ачка адамдардын көзүнө жана табитин тарткан. Бул жегенге жарамдуу өсүмдүктүн колго жасалган версиялары жалбырактары чоңураак жана ийилүүлөрү жайыраак болушу үчүн өстүрүлгөнү менен, кычы өсүмдүктөрүнүн сырткы көрүнүшү кылымдар бою эч өзгөргөн эмес.

Бирок жапайы кычы өсүмдүктөрүн тандап өстүрүү бүгүнкү күндө биз жактырган бир нече даамдуу Brassicae үй-бүлөсүн түздү. Бул тизмеге брокколи, Брюссель капуста, капуста, капуста, капуста жана колраби кирет. Мурда бул жашылчалардын баштары бошоп, кичинекей гүлдөр же азыраак айырмаланган сабагы чоңойгон.

Дарбыз – Археологиялык далилдер египеттик фараондордун дооруна чейин эле алгачкы адамдар бул баткак мөмөсүнөн ырахат алганын сүрөттөйт. Бирок көптөгөн байыркы жашылчалар жана жемиштер сыяктуу эле, дарбыздын жегенге жарамдуу бөлүктөрү жыл бою өзгөрүп келген.

17th кылымда Джованни Станчинин «Дарбыз, шабдалы, алмурут жана башка мөмө-жемиштер пейзажда» деген картинасы дарбыз түрүндөгү жемишти сүрөттөйт. Биздин азыркылардан айырмаланыпкызыл, ширелүү целлюлозасы эки тарапка созулган коондор, Станчи дарбызында ак кабыкчалар менен курчалган жегенге жарамдуу эттин чөнтөгү бар.

Албетте, байыркы багбандар бүгүнкү күндө жеген тамак-ашыбызга чоң таасирин тийгизген. Селекциялык асылдандыруу болбосо, тарыхта калган бул мөмө-жемиштер жана жашылчалар өсүп келе жаткан адамдык калкыбызды камсыздай албайт. Биз айыл чарба тармагында ийгиликтерди жасоону улантып жаткандыктан, дагы бир жүз жылдан кийин биздин бакчанын сүйүктүүлөрүнүн көрүнүшү жана даамы кандайча башкача болорун көрүү кызыктуу болмок.